Grip

Met deze roman keert Arnon Grunberg (1971) terug naar zijn vroege werk. De karakters zijn boeiend, wereldvreemd, soms bizar en absoluut onweerstaanbaar. De jonge Zelda kijkt terug op een vreemde episode in haar leven, waarin de oudere Jona en de aantrekkelijke Per boeiende rollen spelen. Met name Jona intrigeert mateloos met zijn scherpe inzicht in het menselijk defect en zijn vaak grappige banaliteit. De verwevenheid van Zelda en Jona is – als je geluk hebt – herkenbaar voor iedereen die liefde en vriendschap niet wil ontwarren, ongeacht de soms fysieke afstand of afstand in tijd. Het verhaal intrigeert door de onverwachte eigenaardigheden van de personages en de verrassende wendingen en inzichten. De stijl is voortreffelijk en sprankelend. Iedere zin is raak en de manier waarop het palet aan personages is samengesteld is Grunberg op zijn best. Het verhaal eindigt net zo verrassend als de karakters van de personages zijn, je ziet het als lezer allemaal niet aankomen en daar ligt de grote kracht van de meesterverteller. Dit is misschien wel zijn beste werk. Zeer sterke roman over de vriendschap en relaties tussen bijzondere personages, bezien vanuit het gezichtspunt van een jonge vrouw. Soms bizar, soms met scherpe inzichten.

De Japanse auteur Haruki Murakami (geb. 1949) is na een valse start – zijn eerste in het Nederlands vertaalde boeken haalden net 600 exemplaren – uitgegroeid tot een hooglijk gewaardeerde schrijver. Iedere nieuwe titel van hem komt direct op de bestsellerslijst. Zo ook dit boek, waarin hij op zijn eigen wijze vorm geeft aan de zoektocht van een eenling naar de motieven van zijn vroegere vrienden om hem zo’n zestien jaar eerder zonder enige uitleg uit hun vriendengroep te stoten. Hij vertelt over diens ervaringen in het grensgebied tussen droom en werkelijkheid en zijn pogingen zijn bestaan te duiden. Tsukuru Tazaki ziet zichzelf als een onbeduidende figuur, maar komt er naarmate het verhaal vordert achter dat anderen wel een zekere waardering voor hem hebben. Murakami schrijft onderkoeld in een vlotte stijl waarin al het overbodige is weggelaten. Daarbij vermengt hij typisch Japanse aspecten met elementen uit de Westerse cultuur. Daarin is hij uniek voor een Japanse auteur en dat maakt dat ook dit boek zeer toegankelijk is voor zowel Japanse als niet-Japanse lezers.    

De levens van een door een ski-ongeluk getekend meisje en een hyperintelligente jongen met een zwakbegaafd, door zijn toedoen verdwenen tweelingzusje, kruisen elkaar op de middelbare school. Een bijzondere vriendschap ontstaat waarin priemgetallen een grote rol spelen.

De 20-jarige Louise keert in de zomer van 1985 terug naar haar ouderlijk huis, een landgoed op de Veluwe. Woede over haar gereformeerde opvoeding maakte haar tot overtuigd atheïst. Desondanks merkt ze nu dat ze ook plezierige herinneringen heeft. Haar jongere broer Oscar is niet zo opstandig, maar kijkt wel uit naar een leven in de grote wereld. Beiden beleven deze zomer een kortstondige vriendschap: Louise met Maarten, de zoon van de nieuwe dominee, Oscar met zijn Molukse klasgenoot Jonkie, wiens zus Dona veel indruk op hem maakt. Oscar wordt zich zo bewust van de Molukse gemeenschap in het dorp en de frustraties die daar leven. Met veel aandacht voor de psychologie van zijn personages en prachtige sfeer- en natuurbeschrijvingen roept Enter in zijn zeer precieze stijl een zomer op waarin veranderingen zich aankondigen. Louise en Oscar zullen aan een nieuwe levensfase beginnen, het in verval rakende landgoed zal verkocht worden, het dorp zal geleidelijk veranderen.

Als twee jeugdvrienden elkaar na veertig jaar weer ontmoeten, blijkt dat zich destijds een tragedie tussen hen heeft afgespeeld met betrekking tot de vrouw van één van hen.  

Dit is de vijfde Nederlands vertaalde roman van de meer dan eens bekroonde Noorse schrijver (1952). Dit prachtige boek opent met een vluchtige, toevallige ontmoeting van twee jeugdvrienden die elkaar 35 jaar niet gezien hebben. Daarna gaat het verhaal naar de jaren zestigb van de 20e eeuw, naar het stadje Mørk in de gemeente Skedsmo, waar Tommy en Jim opgroeiden. De auteur geeft beiden het woord, en ook Tommy's iets jongere zusje Siris. De jongens zijn bijna als broers met elkaar verbonden. Jim woont alleen met zijn moeder en weet niet wie zijn vader is. Tommy heeft een gewelddadige vader. Zijn moeder loopt weg en verdwijnt spoorloos. Als Tommy op z'n dertiende de situatie niet meer aan kan, slaat hij zijn vader met een knuppel. De volgende dag is vader met de noorderzon vertrokken. Tommy en zijn zusjes worden in pleegezinnen geplaatst. De vrienden verliezen elkaar uit het oog. Opent de ontmoeting een nieuwe weg of is het te laat? Een besliste aanrader.

Nadat zij tijdens haar puberteit traumatische gebeurtenissen met twee jongens heeft meegemaakt, keert een jonge vrouw jaren later terug naar haar geboortedorp met een plan voor een soort wraak en een blok ijs in de achterbak van haar auto.

Als een journalist een kunsthistorica ondervraagt over een jeugdvriendin, komen allerlei herinneringen aan haar jeugd in Nederlands-Indië boven.