Zondagsgeld

Sleutelroman over de impact van een tragische gebeurtenis op een kunstenaarskring in Amsterdam in de jaren tachtig

Amsterdam, 3 mei 1664. Een tekening zal twee levens voor altijd met elkaar verbinden. De 18-jarige Deense, Elsje Christiaens, naar Amsterdam gegaan om haar zuster te zoeken, slaat haar hospita met een bijl de schedel in. De magistraat veroordeelt haar tot de wurgpaal. Rembrandt koopt tezelfder tijd schildersmaterialen voor zijn schilderij 'Het joodse bruidje'. Als hij van het gebeuren hoort, maakt hij van de terechtgestelde de tekening die later de titel 'A woman hanging on a gibbet' zal krijgen (niet gereproduceerd in het boek). Een alwetende verteller verbeeldt de ontstaansgeschiedenis van de tekening, en wijst geregeld vooruit naar het heden. De verbeelding van de schrijfster speelt in deze roman op ingenieuze wijze met de feiten: gegevens uit de processtukken over Elsje Christaens weeft zij door de biografie van Rembrandt. Het lot van de schilder en het meisje raken elkaar: de Macht, zetelend in het Stadhuis, vernedert hen. Ook schilderijen en muziek spelen in het verhaal een belangrijke rol. Beide personages en het 17de eeuwse Amsterdam komen in goedgekozen details tot leven. Een boeiende, goedgeschreven en spannende historische roman.

Autobiografisch getint relaas over een jongen die opgroeit in Israël in een intellectueel milieu.

Ergens op het noordelijke platteland in Groningen, in een gebied dat het Ruige Land wordt genoemd, groeit een viertal kinderen op. Hun vader is overleden, hun moeder is een levenslustige vrouw die wegloopt voor verantwoordelijkheden. Kunnen de kinderen ontkomen aan de groeiende problemen, of is hun lot al bepaald?  

De 12-jarige Katelijne groeit op als het enige meisje tussen zes broers in een streng (bevindelijk) gereformeerd Zeeuws boerengezin eind jaren tachtig, begin jaren negentig. Het intelligente, fantasievolle kind voelt zich een buitenbeentje, als meisje wordt ze nauwelijks betrokken bij het boerenwerk, en omdat het in het gezin over weinig anders gaat, wordt ze vaak buitengesloten. Ze vlucht weg in fantasie en verhalen: bijbel- en bekeringsverhalen, kerk- en dorpsroddel, familieverhalen, maar ook boeken. Sprookjes, verboden 'omdat het leugens zijn die haar kunnen afhouden van de waarheid' leest ze stiekem toch. Voorzichtig zet ze de eerste schreden in de 'buitenwereld'. Een goed geschreven, boeiende debuutroman over opgroeien als meisje in een reformatorisch Zeeuws boerenmilieu, treffend, kritisch, met humor maar ook liefdevol verbeeld door Treur die zelf zo opgroeide. Met haar vrouwelijk perspectief vult deze veelbelovende jonge auteur het rijtje Siebelink, 't Hart en Wolkers mooi aan. Voor een breed publiek. Franca Treur (1979) studeerde Nederlands en literatuurwetenschap aan de Universiteit Leiden en schrijft voor NRC Handelsblad en nrc.next. Winnaar Selexyz Debuutprijs 2010.

Een jongen die Auschwitz heeft overleefd, vertelt over zijn gelukkige jeugd in Polen voor de Tweede Wereldoorlog.   Met de romans 'Uitverkoren', 'Mijn naam is Asjer Lev' en 'Davita's harp' heeft de joods-Amerikaanse schrijver Chaim Potok (1929) ook in Nederland veel lezers aan zich gebonden. De nieuwe novelle 'De arkenbouwer' vertelt het verhaal van Davita die Engelse les geeft aan een Poolse jongen, Noah Stremin, die het vernietigingskamp Auschwitz heeft overleefd, maar er een trauma aan heeft overgehouden. Dankzij haar zusje Rachel, met wie Noah tekeningen uitwisselt, weet Davita het vertrouwen van de jongen te winnen, waarna hij zijn geschiedenis vertelt: voor de oorlog was hij het hulpje van Reb Binyomin, een inspirerende rabbi die kunstzinnige arken bouwde ter versiering van de synagoge. Op deze gelukkige tijd volgt de Holocaust, einde verhaal. Het vacuum van de vernietiging wordt niet betreden, maar daardoor juist voelbaar gemaakt. Een literair prachtig en beheerst geschreven verhaal. Omslag in full color met een schilderij van de auteur. Duidelijke druk. Tegelijk met 'De arkenbouwer' verschijnt de trilogie 'Oude mannen om middernacht', waarin 'De arkenbouwer' samen met 'De oorlogsdokter' en 'De troop-leraar' ook is opgenomen*.

De avond is ongemak is het schrijnende verhaal van een religieus boerengezin dat wordt getroffen door de dood van een kind. Matthies komt op een dag niet meer terug van het schaatsen en laat zijn zusje Jas in totale verwarring achter. Door de ogen van de tienjarige Jas zien we hoe de familieleden elk op hun eigen manier omgaan met het verlies. Vader en moeder zijn volledig verlamd door verdriet en zien niet hoe Jas en haar zusje Hanna en haar broer Obbe ondertussen langzaam ontsporen. Onder leiding van Obbe ondernemen ze morbide experimenten met dieren en Hanna en Jas dromen hartstochtelijk van een Redder, een man als Boudewijn de Groot, een man die hen mee kan nemen naar de Overkant en hen in kan wijden in de geheimen van hun seksualiteit.

In zijn memoires maakt Giacomo Casanova (1725-1798) melding van het feit dat hij als 17-jarige verliefd werd op een meisje van 14. Toen hij na een verblijf in Venetië terugkeerde om met haar te trouwen, was ze verdwenen. Zestien jaar later ontmoette hij haar weer in een bordeel in Amsterdam. Deze roman vertelt het verhaal van deze Lucia. Haar verdwijning destijds was een daad van liefde: omdat haar gelaat was aangetast door de pokken, zou zij in Venetië, waar alles op uiterlijkheden gericht was, Casanova's loopbaan in de weg gestaan hebben. Na veel omzwervingen geniet ze in Amsterdam faam als luxe prostituee, wier aantrekkingskracht onder andere is gelegen in het feit dat ze gesluierd door het leven gaat. Als ze Casanova weer ontmoet, herkent deze haar dan ook niet. Een spannende, elegante en mooi opgebouwde roman met fraaie beelden en motieven, waarin Lucia haar verlichte opvattingen ontwikkelt over de liefde en over de verhouding tussen rede en gevoel. Dat die ontwikkelingen meer benoemd worden dan getoond in haar doen en laten, maakt het boek soms minder levendig, maar doet weinig af aan het geheel.