De tijgerkat

Waar zijn we naar op zoek wanneer we op reis gaan? Deze vraag staat centraal in Zonder de top te bereiken, dat is geschreven in de traditie van de grote reisliteratuur en vertelt over Dolpa, een afgelegen gebied in de Himalaya. Het is een boek over hoe een man tot inzichten komt op vijfduizend meter hoogte door één voet voor de andere te zetten. Hij reist door een land dat onaangetast is door de moderne tijd, vergezeld door een ezel en Peter Matthiessens reisklassieker De sneeuwluipaard. Maar Zonder de top te bereiken is meer dan een reisverslag: het is een eerlijke vertelling over iemand die probeert zijn grenzen te vinden, die vele oude zekerheden ziet vervagen en die de pracht ontdekt in kleine zaken, zoals een onverwachte ontmoeting met een Tibetaanse hond. De hoofdpersoon zoekt balans in zijn leven en vindt die in de schoonheid van de natuur.

Pietro is een stadsjongen uit Milaan. Zijn vader is scheikundige, en gefrustreerd door zijn werk in een fabriek. Zijn ouders delen een liefde voor de bergen, dat is waar ze elkaar ontmoetten, waar ze verliefd werden en waar ze trouwden in een kerkje aan de voet van de berg. Door deze gedeelde passie kan hun relatie voortbestaan, zelfs wanneer tragische gebeurtenissen plaatsvinden. Het stadsleven vervult hun vaak met gevoelens van spijt dat ze niet voor een ander leven hebben gekozen. Dan ontdekken ze een dorpje in het Noord-Italiaanse Valle d'Aosta waar het gezin vanaf dat moment iedere zomer zal doorbrengen. De elfjarige Pietro raakt er bevriend met de even oude Bruno, die voor de koeien zorgt. Hun zomers vullen zich met eindeloze wandelingen door de bergen en zoektochten door verlaten huizen en oude molens en er bloeit een ogenschijnlijk onverwoestbare vriendschap op.

De levens van een door een ski-ongeluk getekend meisje en een hyperintelligente jongen met een zwakbegaafd, door zijn toedoen verdwenen tweelingzusje, kruisen elkaar op de middelbare school. Een bijzondere vriendschap ontstaat waarin priemgetallen een grote rol spelen.

Als een 9-jarig jongetje in het zuiden van Italie in een kuil een naakt gekentend leeftijdgenootje ontdekt, breken verwarrende tijden aan. Op de warmste zomerdag van de twintigste eeuw trekken zes kinderen eropuit met hun fiets, terwijl de ouderen binnen schuilen tegen de hitte. Wanneer de negenjarige Michele Amitrano een weddenschap verliest, moet hij een verlaten, onbewoonde boerderij bezoeken. Hier stuit hij op een jongen, naakt en vastgeketend. Michele houdt zijn vondst angstvallig geheim, maar wil de jongen helpen en brengt hem voedsel en water. De schok is groot als hij erachter komt dat alle volwassenen in het dorp van het geheim op de hoogte zijn. Onder grote druk moet hij risico's nemen en keuzes maken tussen loyaliteit en verraad. Michele neemt hartverscheurend afscheid van zijn kindertijd en zet een veel te vroege stap in de harde wereld van de volwassenen.

Ook dit boek van Arthur Japin (1956) is een op historische feiten gebaseerde roman met een eenzaat als hoofdpersonage. Dat deed hij eerder onder andere in de succesvolle boeken 'De zwarte met het witte hart' en 'Een schitterend gebrek', waarvoor hij in 2004 de Libris Literatuurprijs kreeg. In deze uitgave vertelt een oude Amerikaanse pioniersvrouw in retrospectief haar leven, dat boven alles bepaald is door de dag waarop haar familie tijdens een overval van indianen uiteen werd gereten: de mannen werden vermoord en een aantal van haar (klein)kinderen als buit ontvoerd. Zijzelf overleeft de aanval meer dood dan levend, maar houdt zich strijdbaar op de been door de vurige hoop haar lievelingskleindochter ooit terug te vinden. Een hartverscheurend en mooi verhaal met veel couleur locale, waarmee Japin echter dicht tegen de streekroman aanzit. Zijn proza kenmerkt zich hier door gedachten die vaak bladzijdenlang uitgesponnen en uitgelegd worden en het hoofdpersonage blijft met haar steeds herhaalde wijsheden enigszins karikaturaal.

Deze roman is het eerste deel (jeugd en puberteit, jaren 1950) van een reeks van de Italiaanse schrijfster (Napels, 1965) over het leven van twee Napolitaanse meisjes. Zij groeien op in een levendige achterbuurt, vol kleurrijke en gewelddadige personages, maar ook vol armoede en onwetendheid. Maar de meisjes hebben de wil om te slagen in het leven en rijk te worden. Lila is de intelligentste van de twee, maar zij kan wegens haar armoede geen middelbare studies aanvatten. Zij is ongemanierd en onsympathiek, maar straalt een charisma uit waaraan haar vriendin Elena en de jongens van de buurt niet kunnen weerstaan. Elena is het brave meisje, dat wel mag studeren. Maar al vlug wordt duidelijk dat studie en kennis voor een vrouw niet zo belangrijk zijn in het arme zuiden. Vaak gaan de wegen van de twee meisjes uiteen, er zijn heel wat conflicten, maar ze zoeken elkaars vriendschap steeds opnieuw op. Het verhaal wordt verteld door de zestigjarige Elena, die op haar leven terugblikt. Boeiende bildungsroman, met op de achtergrond de geschiedenis van Napels en Italië, te vergelijken met films als 'Novecento' en 'La meglio gioventù’..

De hoofdpersoon van De buitenjongen is een eenzame man van in de dertig. Zijn leven in Milaan is vastgelopen en hij mist de bergen van zijn jeugd, waar hij al tien jaar niet meer is geweest. Daarom besluit hij een hut te huren op tweeduizend meter hoogte en een paar maanden lang te leven op een manier waar hij vroeger stiekem van droomde: zielsalleen, omringd door wat dieren en zijn favoriete boeken. Het leven in de bergen is eenvoudig, hij hakt hout, legt een tuin aan, maakt vuur. En langzamerhand sterkt hij aan en herontdekt hij wat hij in de loop der jaren was verloren. Wekenlang ziet hij niemand, tot er ineens toch een gestalte opdoemt. De buitenjongen is een filosofische roman over de schoonheid van eenzaamheid, vriendschap, onze band met de natuur en met familie, en vormt een logisch geheel met de bestseller De acht bergen.

Een Engels pianostemmer raakt ongewild betrokken bij de Britse koloniale politiek in Birma aan het eind van de negentiende eeuw.