Winter in Gloster Huis

Jutka, gevlucht met haar moeder uit Hongarije in 1956, vindt op een dag een damestas. Het vinden bevalt haar en ze hoopt dat ze door het vinden ook zichzelf terugvindt. Ze noemt zich vindeling. Door het voortdurend naar de grond kijken, krijgt ze een bochel. Ze vindt onder andere een broche, een gouden boekje, en een relatie. Maar niks houdt stand, ook in Parijs niet. Ze achterhaalt haar vader, in Hongarije, en er ontstaat een moeizaam contact. Na een vondst van een baby in een vuilcontainer besluit ze op te houden met vindeling zijn. Haar biografie laat ze achter voor een vinder. Over de structuur: begin en eind komen samen: als aanleiding voor haar biografie. Personaal en ik wisselen elkaar af: Jutka als personale verteller de anderen als ik. Een indrukwekkend boek in beeldrijke taal: ‘een ansichtblauwe zee’; een ‘hoepelrok van een treurwilg’. De titel verwijst naar de term die Jutka voor haar vindtocht bedacht, maar als lezer is het even wennen.

Een arts in een zorgcentrum pleegde volgens de voorgeschreven procedures euthanasie, maar een dochter van de overledene uit de VS accepteert de Nederlandse wetgeving niet en beschuldigt hem van moord.. - Sybrand heeft zich strikt aan de regels gehouden en zorgvuldig gehandeld. De dood op verzoek van de oude heer Mos is zonder problemen verlopen. Toch komt zorginstelling De Uiver onder vuur te liggen wanneer de dochter van Mos, woonachtig in Amerika, de verpleeghuisarts wil laten vervolgen wegens moord. `Trek de stekker uit de telefoon, zorg dat je voorlopig incommunicado bent, is het advies van zijn baas. Maar de pers heeft er al lucht van gekregen en Sybrand wordt meedogenloos opgejaagd. Hij vlucht naar zijn huisje op een Schots eiland, maar ook daar vindt hij geen rust. Uit het keukenraam ziet hij een aangespoelde walvis op het strand liggen en kan amper geloven hoe de eilanders met het enorme beest omgaan. IJlander beschrijft het langzame sterven van de gigantische potvis in ongeëvenaarde scènes. Met kippenvel zien wij Sybrands verontwaardiging over de nog levend gefileerde reus en begrijpen zijn paniekerige reacties na het sterven van de heer Mos. We constateren volledig geboeid door het verhaal hoe moeilijk het soms kan zijn om het goede van het kwade te onderscheiden. Vooral als het om een leven gaat. Wij zijn geneigd te denken dat wij principiële vragen over leven en dood verstandig en moreel verantwoord tegemoet treden. Maar Gijs IJlanders betoverende roman laat zien hoe een aangespoelde walvis en de doodswens van een oude man ons in uiterste morele verwarring kunnen brengen.

Net gescheiden en verhuisd naar Osdorp vraagt een jonge moeder de 49-jarige Cécile of ze even op haar driejarige dochter Faith wil passen. De moeder verdwijnt. Na een aantal dagen komt de Nigeriaanse Gladys bij Cécile thuis uitleg geven. Ze zoekt een manier om in Lillehammer te komen waar haar broer woont. Ze heeft tijd nodig om zich te kunnen losmaken van haar pooier. De kinderloze Cécile brengt veel tijd alleen met Faith door en ontwikkelt moedergevoelens. Tijdens een uitstapje met het kind, leert ze Rogier kennen aan wie ze de situatie uitlegt. Als Gladys weer langskomt, vluchten de vrouwen met kind weg van de pooier naar Rogiers vakantiehuis in Lunteren. Maar Gladys blijft onrustig. Terug thuis blijkt een collega van Gladys te zijn vermoord. Cécile is er inmiddels achter dat naast geld, het geloof van Gladys ook in de weg staat naar haar vrijheid. Cécile maakt een moeilijke beslissing. Fantastisch werk waarin al snel een dreiging voelbaar is. Prachtige mix van stereotypes, taboes en duivelse dillema’s. De auteur (1952) laat wederom zien dat een verhaal meerdere kanten heeft door een ver-van-je-bed thema dichterbij te halen..