Anna, Hanna en Johanna

De ervaringen van een Amerikaanse vrouw in de 21e eeuw als godsdienstfanaten aan de macht zijn in de Verenigde Staten.

Deze fin-de-siècle klassieker deed in zijn tijd veel stof opwaaien. De hedendaagse lezer herkent ook nu nog een bijzondere roman die een heel eigen plaats in de Nederlandse literatuur heeft verworven. Het leven van de 'fijnbesnaarde' heldin Hedwig wordt van haar jeugd tot haar dood beschreven, waarin vooral de worstelingen met haar seksualiteit, haar stand en haar doodsverlangen ontleed worden. Maatschappijkritisch en psychologisch drama. Met een uitgebreide toelichting van docent klassieke talen Els Meeuse en een voorwoord van de auteur bij de 2e druk in 1904. Kleine druk. In 1982 verfilmd door Nouchka van Brakel.

Een historische roman over Anna Witsen (1855-1889), gesitueerd in Amsterdam, Parijs, Utrecht, Lage Vuursche en de literaire kringen van de Tachtigers. Zingen is Anna’s grote geluk. Ze heeft de stem, het talent en de ambitie, maar een carrière als zangeres is voor een meisje uit haar milieu eind negentiende eeuw ondenkbaar. Met de opkomst van de vrouwenbeweging breekt echter een nieuwe tijd aan. In stil verweer oefent Anna haar stem en haar verzet, en zet de eerste stappen in de muziek en de liefde — maar dan blijkt dat ze buiten de macht van haar familie heeft gerekend…‘Wat stilte wil’ is in een zachte en invoelende literaire stijl geschreven. Een roman voor een breed tot literair lezerspubliek met interesse in historische verhalen over vrouwen in de kunst. Arthur Japin (Haarlem, 1956) is schrijver van romans als ‘Vaslav', ‘Kolja’ en 'De zwarte met het witte hart’. Hij behoort al meer dan vijfentwintig jaar tot de belangrijkste Nederlandstalige auteurs en zijn werk is wereldwijd vertaald en veelvuldig bekroond.

De nu in het Nederlands vertaalde roman uit 1946 was de eerste bestseller van een Afro-Amerikaanse vrouw. De auteur (1908-1997) werkte als journalist in de zwarte wijk Harlem. Ze beschrijft met veel oog voor detail het armoedige, harde leven daar, in de 116th Street. Hier bewoont de zwarte Lutie een ellendig appartement, na een mislukt huwelijk. De schrandere vrouw wil één ding: een toekomst voor haar en haar achtjarig zoontje Bub. Ze probeert tot het uiterste haar eigen American dream te verwezenlijken, maar haar huidkleur en haar fysieke schoonheid werken tegen haar. Zo komt de huismeester haar fysiek te na. Intussen draaien haar gedachten dezelfde rondjes, want ze is steeds weer terug bij af. Dat heeft ultieme gevolgen. Het boek is pamflettistisch, een woedende aanklacht tegen het door en door racistische Amerika. Het is ook een krachtige roman over wat geïnstitutionaliseerd racisme doet met mensen. Een boek dat de lezer meesleept, zeker gezien het nog steeds bestaande racisme in de VS. Om deze reden is het boek ook interessant voor jongere lezers. Een geweldige, indringende roman.

De Zweedse auteur (1976) komt na autobiografische boeken met deze autobiografisch sterk ingekleurde debuutroman, genomineerd voor ‘Svenska Dagbladets Litteratuurpris 2020’ en internationaal een groot succes. Het is het verhaal van drie jonge mannen die terugkeren naar het eenzaam gelegen zomerhuis, waar zij ooit samen met hun ouders en de hond Molly de lange zomervakanties doorbrachten. Benjamin, Nils en Pierre voeren de urn met de as van hun moeder mee, want mama wil worden uitgestrooid in het meer bij het huisje. In retrospectieven borrelt een traumatisch verleden naar boven. Het voortdurende gevecht met elkaar en om liefde, aandacht en waardering van hun onvoorspelbare ouders. Zij zijn hoofdzakelijk met zichzelf, hun slaap- en drinkgewoontes en een ‘verdeel-en-heers-opvoeding’ van hun zoons bezig. Benjamin veroorzaakt in een dicht bij de ‘stuga’ gelegen transformatorhuisje een explosie, met Molly als slachtoffer. Pas veel later wordt het werkelijke familietrauma duidelijk. Een pakkende, psychologisch diepgaande roman met pijnlijke herkenningspunten. Zeer aanbevolen.

Nahid, die met haar familie in Iran woont, raakt in een anti-Islamitische demonstratie haar jongste zusje Noora kwijt. Nahid voelt zich hier de rest van haar leven schuldig over. Ze vlucht samen met haar man en haar dochtertje Aram naar Zweden om weg te zijn uit de Islamitische dictatuur. Jaren later wordt daar ontdekt dat ze ongeneeslijke kanker heeft en nog zes maanden te leven heeft. Ze vecht tegen de dood om te overleven tot het dochtertje van Aram geboren zal zijn. Dat lukt op het nippertje en dat dochtertje gaat ook Noora heten. Het verhaal geeft duidelijk inzicht in het leven van Iraanse mensen en vooral ook in de soms moeilijke manier van elkaar tonen hoeveel ze van elkaar houden. Een aangrijpend boek door de Iraanse schrijfster (1983) in ik-vorm geschreven.

In het begin denk je eerder aan een kostuumdrama uit oude tijden dan aan 1945. De zwangere zeventienjarige Sandrine bevindt zich in een steenkoud Zweden, na een verschrikkelijke oorlogservaring. Ze wordt gered door de rijke Ivan Ceder die haar huwt. Zo wordt ze onderdeel van zijn aristocratische, kille familie. Nog tijdens de bruiloft wordt het kind geboren. Sandrine weigert elk contact met het meisje, maar dienstmaagd Vanna ontfermt zich over haar. Ivan en zijn familie hebben donkere kanten, maar Sandrine heeft zelf ook haar geheimen. Langzaam wordt een en ander duidelijker en lijkt het net zich rond haar te sluiten. De roman betovert van begin tot eind. Het verhaal is gruwelijk en bloedstollend spannend. De lezer kan soms denken vat te krijgen op het verhaal, maar wordt steeds weer verrast. De auteur schrijft beeldend en filmisch. Een aangrijpend boek met hoofdrollen voor fascinerende vrouwen. Vierde roman van de auteur, die een grote Zweedse lezersprijs won met 'Het huis van de parelvisser'*. Een roman over de oorlog, maar heel anders dan andere.

De vitale Chileense vrouw Violeta del Valle vertelt het verhaal van haar bewogen leven. Ze werd geboren in 1920 toen de Spaanse griep vele miljoenen slachtoffers eiste en ze sterft precies een eeuw later tijdens de coronapandemie. Haar verhaal is mooi verweven met grote gebeurtenissen uit de wereldgeschiedenis en uit de geschiedenis van haar vaderland Chili (waaronder de aardbeving van 1960 en de coup van Pinochet in 1973). Violeta schikt zich van jongs af aan niet in de ondergeschikte rol die men van haar verwacht: niet in het gezin waarin ze opgroeit, niet als getrouwde vrouw en ook niet als moeder. Maar hoe eigenzinnig en sterk Violeta ook mag zijn, haar blik op de wereld en ook haar doen en laten worden wel degelijk in hoge mate bepaald door de tijd en de omstandigheden waarin ze leeft. Zo wordt ze bijvoorbeeld geen volbloedfeministe en ontwikkelt ze pas op latere leeftijd een politiek bewustzijn. Een sterke roman Isabel Allende (1942), precies veertig jaar na haar debuutroman ‘Het huis met de geesten’ verschenen