De vijfde winter van de magnetiseur

Voor de veelzijdige Zweedse wereldburger en schrijver van (politie-)romans, toneel en jeugdboeken Mankell (1948) is de solidariteit met de armen en zwakken een (literair) erewoord. Ook in deze in Maputo, de hoofdstad van Mozambique, spelende roman staat hij aan hun kant. Nelio, een tienjarig straatkind, wordt stervende gevonden en verpleegd door de bakker José. Negen nachten lang weigert Nelio medische hulp en vertelt zijn schokkend levensverhaal van geweld, vlucht en armoede, maar ook van moed en liefde. Het harde leven maakte hem oud en wijs, met een bijzondere uitstraling van onaantastbare vanzelfsprekendheid. Met veel invoelingsvermogen, spanning en optimisme beschrijft Mankell de schrijnende sociale werkelijkheid van de straatkinderen. Deze roman werd in 1996 genomineerd voor de literatuurprijs van de 'Noordse Raad'. In de vertaling komt de toegankelijke schrijfstijl van Mankell goed tot uiting. Bevat Portugees-Afrikaanse woordenlijst. Een aangrijpend en bijzonder verhaal. Bij dit boek is geen documentatie.    

Op zijn honderdste verjaardag ontvlucht een man het door hem zo gehate bejaardencentrum en ontvreemdt bij het busstation een zware koffer die gevuld blijkt te zijn met zwart geld.

Aminata is nog klein als ze uit de Afrikaanse binnenlanden wordt weggevoerd en in de hel van een slavenschip belandt. Op een indigoplantage in Virginia ontdekken twee oudere slaven dat ze kan lezen en schrijven en kennis heeft van kruiden en het vroedvrouwschap. Ze wordt hun geheime leerling. Een joodse handelaar neemt haar over nadat ze haar kind verloren heeft. Jaren later ontvlucht ze hem tijdens een reis naar New York. In de achterbuurten helpt ze morsige liefjes van Britse officieren te bevallen. Ondertussen bouwt ze een netwerk op, waardoor ze als vrije vrouw naar Nova Scotia kan reizen. Uiteindelijk keert ze terug in Afrika, maar haar dorp kan ze niet bereiken. Haar lange reis eindigt in Londen, waar ze een belangrijke rol speelt bij de discussies rond de afschaffing van de slavernij. Lawrence Hill stamt zelf af van Amerikaanse slaven. Tijdens stamboomonderzoek ontdekt hij de opzienbarende rondreis van sommige slaven. En hij stuit op Het negerboek, een nauwkeurige opsomming van slaven die naar Nova Scotia vertrokken, hoe oud en fit ze zijn en hoe ze hun vrijheid kregen. Het inspireerde hem tot deze meeslepende roman, die met alle indrukwekkende details geen moment vaart verliest.

Onder de intieme beschutting van de duisternis begint een oude man zijn verhaal over pater Raul, een van de priesters die via de zee naar Mozambique kwam. Pater Raul nam de beeltenis mee van een baardige man die duidelijk te weinig te eten had gekregen en die vastgespijkerd was op een kruis. De oude verteller laat zien hoe zijn volk al snel leerde zwijgen en de eigen goden voor zichzelf hield. Hij vertelt ook hoe pater Raul zijn geloof verloor. Wanneer de oude man in slaap valt, neemt zijn zoon Roberto het verhaal van hem over. Om zijn vader te leren kennen, zegt hij, moet je de verhalen kennen van de Portugezen voor wie hij diende. En zo beleeft de lezer vanuit telkens een nieuwe invalshoek een ander deel van de werkelijkheid. Na de zoon neemt een volgend personage het stokje over en zo rijgen de verhalen zich aaneen. Een indringende roman over de kracht van Afrika.

In de tweede helft van de achttiende eeuw in Frankrijk wordt een meisje te vondeling gelegd en belandt in een door nonnen geleid tehuis, maar door haar vrijgevochten natuur is ze daar al gauw niet op haar plaats.

De Zweedse auteur (1976) komt na autobiografische boeken met deze autobiografisch sterk ingekleurde debuutroman, genomineerd voor ‘Svenska Dagbladets Litteratuurpris 2020’ en internationaal een groot succes. Het is het verhaal van drie jonge mannen die terugkeren naar het eenzaam gelegen zomerhuis, waar zij ooit samen met hun ouders en de hond Molly de lange zomervakanties doorbrachten. Benjamin, Nils en Pierre voeren de urn met de as van hun moeder mee, want mama wil worden uitgestrooid in het meer bij het huisje. In retrospectieven borrelt een traumatisch verleden naar boven. Het voortdurende gevecht met elkaar en om liefde, aandacht en waardering van hun onvoorspelbare ouders. Zij zijn hoofdzakelijk met zichzelf, hun slaap- en drinkgewoontes en een ‘verdeel-en-heers-opvoeding’ van hun zoons bezig. Benjamin veroorzaakt in een dicht bij de ‘stuga’ gelegen transformatorhuisje een explosie, met Molly als slachtoffer. Pas veel later wordt het werkelijke familietrauma duidelijk. Een pakkende, psychologisch diepgaande roman met pijnlijke herkenningspunten. Zeer aanbevolen.

  In 1767 wordt een zwangere jonge boerin na de verdachte dood van haar man opgesloten in het gevang in Assen, in afwachting van de berechting.  

De vader en oom van de drie broers Lauritz, Oscar en Sverre waren door de zee meegenomen. Dergelijke tragedies hoorden bij het ruwe leven aan de Noorse westkust. De broers moesten hun toevlucht zoeken in de stad. Ze hadden anoniem kunnen blijven en in de geschiedenis kunnen verdwijnen. Maar het lot beschikte anders. Bij toeval trokken de drie de aandacht van een weldoener en kregen ze de kans om in Duitsland te worden opgeleid tot ingenieur. In 1901 studeerden ze af, met een glanzende carrière in hun geboorteland in het verschiet. En toch had het leven voor hen heel wat anders in petto. Ze verdwaalden in de wereld. Bruggenbouwers volgt de drie broers op hun dwaaltocht, van besneeuwde Noorse vlaktes via Duitse aristocratische salons tot de savannes van Oost-Afrika.