Wij zijn de wrekers over dit alles

In het diepe zuiden van de VS wordt in de jaren '50 rassensegregatie alom geaccepteerd. Wanneer een blanke advocaat een zwarte man verdedigt, die onterecht beschuldigd wordt van het verkrachten van een blanke vrouw, is het dorp in rep en roer. Het bijzondere van het verhaal is het perspectief: alles wordt gezien door de ogen van de jonge dochter van de advocaat die niet alles begrijpt wat ze ziet, maar belangrijke levenslessen leert. Een klassieker die door alle schoolkinderen in de VS wordt gelezen. De nieuwe vertaling van Ko Kooman is vakkundig en leest vlot. Er gaat (vermoedelijk onvermijdelijk) veel verloren in de vertaling, met name de kleurrijke dialecten van de zwarte bevolking en arme blanken. In 1961 won Gregory Peck een Oscar voor zijn filmvertolking van de advocaat. Oorspronkelijke titel: 'To Kill a Mockingbird'.

De nu in het Nederlands vertaalde roman uit 1946 was de eerste bestseller van een Afro-Amerikaanse vrouw. De auteur (1908-1997) werkte als journalist in de zwarte wijk Harlem. Ze beschrijft met veel oog voor detail het armoedige, harde leven daar, in de 116th Street. Hier bewoont de zwarte Lutie een ellendig appartement, na een mislukt huwelijk. De schrandere vrouw wil één ding: een toekomst voor haar en haar achtjarig zoontje Bub. Ze probeert tot het uiterste haar eigen American dream te verwezenlijken, maar haar huidkleur en haar fysieke schoonheid werken tegen haar. Zo komt de huismeester haar fysiek te na. Intussen draaien haar gedachten dezelfde rondjes, want ze is steeds weer terug bij af. Dat heeft ultieme gevolgen. Het boek is pamflettistisch, een woedende aanklacht tegen het door en door racistische Amerika. Het is ook een krachtige roman over wat geïnstitutionaliseerd racisme doet met mensen. Een boek dat de lezer meesleept, zeker gezien het nog steeds bestaande racisme in de VS. Om deze reden is het boek ook interessant voor jongere lezers. Een geweldige, indringende roman.

  Na het verfilmde 'Vals licht'* (1991) was dit Zwagermans vierde roman. Een geëngageerde roman over de gelukkig getrouwde leraar Nederlands Theo Altena, die een heimelijke verhouding begint met zijn Surinaamse gymnastiek-collega, Iris Pompier (zijn 'buitenvrouw' zoals dat in het Surinaams-Nederlands heet). Pas door deze verhouding raakt hij geobsedeerd door discriminatie en alledaags racisme, wat ontaardt in een soort positieve xenofobie. Thema's als erotiek en doodsdrift vormen een belangrijk onderdeel in dit verslag van modern Hollands leven, een specialiteit van de schrijver (1963). Mooi is ook het levensechte beeld dat hier geschetst wordt van het onderwijs in de jaren negentig. Een uiterst toegankelijke roman.                    

Op 14-jarige leeftijd heeft Cecile, een jonge zwarte vrouw in het zuiden van de Verenigde Staten, al twee kinderen van haar stiefvader gekregen en wordt zij door hem gedwongen te trouwen met een weduwnaar met vier kinderen. Behalve haar zuster Nettie, die al snel wordt weggestuurd, luistert niemand naar haar. Daarom schrijft zij brieven aan God om haar hart te luchten. Pas veel later wordt enig geluk haar deel als zij een verhouding met een vrouw begint en zij uiteindelijk haar zus terugvindt. Dit prachtige boek beschrijft uiterst subtiel en met veel humor hoe een vrouw die aanvankelijk door iedereen wordt gebruikt en uitgebuit haar eigen weg vindt en toch mild blijft. De mildheid waarmee alle personen worden geobserveerd en de treffende beschrijvingen van mensen en situaties maken dit boek heel bijzonder.

Van 1970 tot 1994 was de auteur voorzitter van de Anti Apartsheidsbeweging Nederland en heeft in diverse boeken dit gegeven verwerkt, ook in dit verhaal. Tess Minnaert (hoofdpersoon in 'Zwavel', 1996) neemt haar intrek in de Leopard Lodge in Phalabowa, een van de toegangspoorten van het Krugerpark. In de buurt van haar huisje wordt een lijk gevonden, de plaatselijke politie heeft moeite met de identificatie. Mpho Langa, fiscaal rechercheur bij de Sars, Belastingdienst van Zuid-Afrika, bezoekt haar moeder, die in de lodge werkt. Samen met Tess en haar oude schoolvriendje bij de politie onderzoeken zij deze zaak; een tweede lichaam wordt gevonden, en het spoor leidt naar een privé wildtuin, waar veel neushoorns gedood worden. De magische geneeskracht van de neushoornhorens genereert hebzucht, zwarte handel en smokkelpraktijken. Onlangs stond in het NRC Dagblad een artikel over deze jacht op neushoorns, dus de schrijfster (1940) is zeer actueel. Haar kennis van Zuid-Afrika is een pluspunt in dit spannende, goed geschreven boek.

Een vuistdikke (573 blz.) roman over familie, maatschappij en identiteit. Het boek volgt het op waarheid gebaseerde verhaal van Conny, haar moeder Grada en haar grootmoeder Keet Pelle. In het negentiende-eeuwse IJmuiden heeft Keet een kroeg en raakt ze zoals veel armen en werklozen uit haar omgeving in de ban van de revolutionaire socialistenleider Ferdinand Domela Nieuwenhuis. Vanaf 1924 volgt de lezer Keets dochter Grada, die vanuit Beverwijk vertelt over haar vlucht uit de armoede. Begin jaren vijftig vertelt Conny over haar jeugd in Arnhem, waar de koude-oorlogmentaliteit, brave burgerlijkheid en het racisme van haar vader uiteindelijk onverdraaglijk worden. Conny vertrekt naar Amsterdam, in een zoektocht naar revolutie. Vaardig en lichtvoetig geschreven. Geschikt voor een brede tot literaire lezersgroep.Conny Braam (Arnhem, 1948) is schrijver en journalist. Ze is jarenlang betrokken geweest bij de strijd tegen apartheid in Zuid-Afrika; ze was mede-oprichter van de Nederlandse Anti-Apartheidsbeweging. Ze schreef veertien romans en diverse korte verhalen.

Een witte man van joodse afkomst, zijn zwarte vrouw en hun opgroeiende zoon die zich nadrukkelijk als zwart wil profileren, proberen hun positie te bepalen in de multiculturele samenleving, wat gevolgen heeft voor hun gezinssleven.

Ezekiel is een jonge, kritische journalist uit Haarlem, die in 1864 in contact komt met het uit Rusland verdreven gezin Abraham, dat een boerderij heeft achter de Breesaap, het duingebied rond Velsen. Ze weten niet dat binnenkort wordt begonnen met de omstreden aanleg van het Noordzeekanaal, dat Amsterdam met de Noordzee moet verbinden. Ondanks veel protest wordt de aanleg doorgezet vanwege de financiële belangen van een kleine groep. Ezekiels betrokkenheid bij het lot van de graafarbeiders kost hem in 1872 zijn carrière en verloving. Hij blijft zichzelf trouw en al kan de opening van het kanaal in 1876 niet verhinderd worden, hij wint het respect van zijn grote liefde. De familie van de schrijfster (kritische journaliste, voorvrouw van de anti-apartheidsbeweging) kwam uit het duingebied. Haar betrokkenheid, kritische geest en schrijftalent resulteerden in een verrassend actuele, goed geschreven roman, die raak duidelijk maakt dat economische vooruitgang altijd weer ten koste gaat van mensen. Toen bij de aanleg van Noordzeekanaal, nu de Betuwelijn.