De terugkeer

Een Victoriaanse familie met acht kinderen brengt de zomervakantie door op het eiland Skye van waaruit een tochtje op zee naar de vuurtoren wordt gepland.

Anja Verver, ooit geroemd actrice, heeft psychische problemen en moeite met dagelijkse activiteiten. Doordat ze nauwelijks voor zichzelf kan zorgen, woont haar dochter uit veiligheidsredenen bij haar ex Evert en zijn nieuwe vriendin. Zij zoeken een manier waarop Anja toch haar dochter kan blijven zien. Allemaal hebben ze contact met verschillende hulpinstanties die hen leiden van het kastje naar de muur en meer bezig zijn met afspraken maken en schema’s opstellen dan dat ze met oplossingen komen. We lezen Anja’s verhaal in door haar ingesproken memo’s aan haar behandelaar. Deze worden afgewisseld met de uitwisselingen van Evert en zijn vriendin met de instanties. Een pijnlijke vertelling over de durende zoektocht naar beterschap. Beterschap in communicatie, ziekte en relatie. Door de verschillende standpunten, de open, eenvoudige en emotionele schrijfstijl komt het schrijnende verhaal goed tot zijn recht. Autobiografische roman van BNG Nieuwe Literatuurprijs winnaar. Mersbergen (1972) won in die prijs in 2011 voor ‘Naar de overkant van de nacht’.

Na een roman over een zelfmoord (‘Een uur en achttien minuten’*, 2011) en een over een psychose (‘De eerste maandag van de maand’**, 2014) nu opnieuw een boek van de auteur (1983; muziekkenner en redacteur bij NRC) waarin een noodlottige gebeurtenis een cruciale rol speelt: de verdwijning en dood van de jonge Mattias, die samenwoonde met Amber, bij een boekingskantoor werkte en muziekgroepen begeleidde. In negen hoofdstukken treden tien personages op – met hun eigen wel en wee – die op een of andere manier iets – soms veel, soms bijna niets – met Mattias te maken hebben of hadden. Hun verhalen zijn met elkaar verbonden door terugkerende personages, liefhebberijen, thematiek en/of relaties. Het resultaat is een netwerk van verhalen rond de titelfiguur, geschreven in een directe, vlotte, gevarieerde en licht ironische stijl. Vooral de hoofdstukken ‘Riet en Hendrik’ (Mattias’ grootouders), ‘Nathan’ en ‘Kristianne’ (Mattias’ moeder) zijn uitschieters, evenals het slothoofdstuk ‘Amber’, waarin duidelijk wordt hoe Mattias aan zijn einde is gekomen. Fraai uitgegeven met voorin een foto van de auteur en achterin een ‘playlist’ die aansluit bij de hoofdstukken.

In 2015 kreeg Martine Bijl (1948-2019), op dat moment presentator van 'Heel Holland bakt', een hersenbloeding. Later kwam daar een depressie bovenop. Tegenover de ontreddering, uitputting en wanhoop bleven haar geest en geestkracht overeind. Korte verhaaltjes, eerlijk, openhartig, boordevol taalspel. Een van de clichés waarvan ze zelf vast zou gruwen – ‘ziekte kan ook een verrijking zijn’ – is toch wel van toepassing. Ze schrijft over wie ze als gezonde vrouw was. Tevreden over zichzelf, zonder een goed oog voor verlies en rouw in haar omgeving en het belang van liefdevolle zorg. Met haar treffende woordkeuze, intelligente waarnemingsvermogen en ongebroken humor schreef ze een boek dat inzicht biedt in de wereld van de ‘hersengeletselden’ onder ons, zonder dat het verstikkend is. Een hoogtepunt is het verhaal over de valklas, waarin patiënten leren hoe ze moeten vallen áls ze vallen. Bijl beschrijft zowel hilarisch als met mededogen hoe verschillend ze dat allemaal doen. En zij: ‘Ikzelf ging gewoon een beetje raar en bangig op mijn kont zitten’. Voor een breed publiek, een opkikker voor zieken en naasten. Winnaar NS Publieksprijs 2019..

Een persoonlijk verhaal over liefde, geluk en depressie. Actrice Isa Hoes beschrijft haar leven met Antonie Kamerling. Ze houden zielsveel van elkaar, maar hij lijdt aan depressies. Het lukt haar niet om hem te helpen en het lukt hem ook niet om zichzelf te helpen. Uiteindelijk pleegt hij zelfmoord. Persoonlijk, aangrijpend en toegankelijk geschreven. Dit boek betreft een filmeditie, met een voorwoord van Isa Hoes. Isa Hoes (Leiden, 1967) is een bekende schrijver, scenarioschrijver en actrice. Ze schreef tientallen boeken.

Yvonne Kroonenberg heeft mensen gevraagd naar verhalen over hun familie. Men mocht bellen of mailen en de respons was groot. Terugblikken en gedachten over haar eigen familie wisselt ze af met deze verhalen. Ze zijn ingedeeld naar familielid waarover verteld wordt: zussen, broers, moeders, vaders, schoonzussen, zwagers, ooms en tantes. De meeste contacten binnen families lopen niet altijd even soepel, vaak is er jaloezie, ruzie, leeft men langs elkaar heen of herhalen patronen zich. Werd vader door zijn vader genegeerd of zonder liefde opgevoed, dat is de kans groot dat hij dat bij zijn eigen zoon ook doet. Soms blijven problemen voortduren, ook al is een familielid al lang overleden. Familie zit in je bloed, je ontkomt er niet aan. Vandaar de titel: Familieblues. Herkenbare en daardoor soms geruststellende verhalen, prettig om te lezen. In deze bewerking in gemakkelijk Nederlands van het gelijknamige boek (2011)* is de tekst eenvoudig en zijn de zinnen kort zonder moeilijke woorden. Overzichtelijke tekstblokken, bijna elke zin begint op een nieuwe regel. Bedoeld voor mensen met een kleinere woordenschat of voor wie om wat voor reden dan ook prijs stelt op lectuur in eenvoudig Nederlands. Voorzien van het keurmerk Makkelijk Lezen. Duidelijke druk, nostalgische omslagfoto.

Een vrouw maakt, om de dood van haar vader te verwerken, een reis door Frankrijk naar het idyllische plekje van haar jeugd, waar ze haar eerste vriendje had. De rivier staat symbool voor de tijd: ook wat geweest is, keert niet terug. Poëtisch en melancholiek geschreven roman met bespiegelingen over het leven. Veel informatie over de plekken die de hoofdpersoon in Frankrijk bezoekt. Joke Hermsen (1961) is filosofe en romanschrijfster. Voor lezers die houden van diepgang en voor francofielen.

De ik-figuur, in Nederland geboren, is lid van een Indisch repatriantengezin dat zich met zijn Japanse-bezettingstijd-ervaringen in 'gastvrij' Nederland tracht te handhaven. Op de zoektocht naar zijn wortels stuit hij op feiten die hem zijn familie leren waarderen - met name zijn gehate gestorven vader. Historische feiten, herinneringen in flashback en eigentijdse belevenissen brengt de auteur (1946) zonder nostalgie bijeen in een bijzondere roman met goede sfeertekeningen. De stijl is recht voor zijn raap. Scherp en helder analyserend spaart de auteur zichzelf daarbij ook niet. Hartverwarmend zijn z'n gevoel voor humor en optimisme.