Menthol

Rosita Steenbeek schrijft over het bewogen leven van haar grootmoeder Rose en de lotgevallen van haar joodse familie tijdens de Tweede Wereldoorlog. Rose is de dochter van een joodse moeder en een Duitse vader. In 1929 verliest zij haar hart aan Gerard, een Nederlandse dominee, en samen vestigen zij zich in Klaaswaal, een dorpje onder de rook van Rotterdam In de jaren dertig waaiert Roses joodse familie uit over de wereld, op de vlucht voor Hitlers antisemitische bewind. Op 10 mei 1940 valt het Duitse leger Nederland binnen en op 14 mei ziet Rose de bommen op Rotterdam vallen. Haar man sluit zich aan bij het verzet en wordt opgepakt. Door spelingen van het lot komen leden van Roses familie in de oorlog aan verschillende kanten van het front terecht. Rosita Steenbeek, bekend van haar vele romans en boeken over Rome, schrijft met Rose een boek over een grote liefde tussen twee mensen, maar ook over goed en kwaad, over vergeving en over hoe moeilijk het is om de wereld in te delen in zwart en wit.

Hoofdpersoon van dit boek is Aynur, de moeder van de auteur. Zij groeide op in een armoedig en stoffig dorp zonder stromend water en elektriciteit in het oosten van Turkije, als negende van elf kinderen (waarvan er maar drie volwassen werden) van ongeletterde Zaza’s. Als tiener woont ze in Izmir, ontmoet ruimdenkender mensen en haar man en krijgt twee kinderen. Later - als het gezin in de Bijlmer woont - vindt ze een baan, ontwikkelt zich en scheidt uiteindelijk van haar gefrustreerde, geweldadige man. Op zijn unieke, sobere en meeslepende toon beschrijft Murat Isik het leven en de strijd van zijn moeder om te ontsnappen aan een leven in geestelijke en materiële armoede. En tegelijkertijd van het proces van schrijven van dit boek: zijn aanpak, de gesprekken met zijn moeder en zijn introspectie. Zijn bekroonde werken 'Wees onzichtbaar' en 'Verloren grond' - en nu dit boek - zijn een verrijking voor de Nederlandse literatuur. Betoverend mooi geschreven. Boeiend voor een groot publiek, van begin tot eind. In deze sterk uitgebreide editie van het Boekenweekessay 2019 gaat de auteur (1977) dieper in op zijn moeders leven en ook op het leven vol tegenslagen van zijn grootmoeder.

Een roman over de liefde. Het eerste deel van het boek speelt zich af in Las Vegas en gaat over de 78-jarige Mal die de 73-jarige Loretta in een casino ontmoet. Ze winnen allebei vlak achter elkaar de jackpot en zijn later getuige van een bloedbad. Daarna gaat het verhaal over de womanizer Giel Labij die Lorette in de trein ontmoet en na een amoureuze tussenstop weet dat zij de ware is. Zij zullen elkaar gedurende hun levens blijven ontmoeten, maar nooit echt een stel worden. In heldere, vaardige stijl geschreven. Geschikt voor een brede lezersgroep. Tim Krabbé (Amsterdam, 1943) is een wereldberoemde Nederlandse schrijver, scenarioschrijver, journalist en schaakcomponist. Hij schreef tientallen boeken. Zijn werk werd in verschillende landen uitgegeven en won meerdere prestigieuze literaire prijzen, zoals de Gouden Strop en de Martin Beck Award..

Een literaire roman over een gescheiden man die op een kruispunt in zijn leven is aanbeland. Om zijn leven nieuw elan te geven meldt hij zich aan voor een cursus over cultuur en beschaving. Hij raakt gefascineerd door de docente, Elizabeth Finch. Haar intellect en ruimdenkendheid inspireren hem, maar als persoon blijft ze gesloten. Jaren later erft hij haar geschreven werk; dozen vol met aantekeningen. Elizabeth blijkt zelf ook een obsessie te hebben gehad, en heeft een opdracht voor Neil om te voltooien. Het verhaal is in zachte, talige stijl geschreven. 'Elizabeth Finch' zal met name een literair lezerspubliek aanspreken. Julian Barnes (Leicester, 1946) is een prominente Britse schrijver, vertaler, journalist en literatuurcriticus. Hij schreef tientallen boeken. Zijn werk werd in meer dan dertig landen uitgegeven en won meerdere literaire prijzen, zoals de Austrian State Prize for European Literature, de Chevalier des Arts et des Lettres en de E. M. Forster Award.

Kleindochter Lisa reist in 2014 naar de geboorteplaats van haar grootmoeder in Oost-Oekraïne om sporen te vinden van hun vermoorde neef Kolja. Via een 'val in de tijd' ontmoet ze de fictief opgevoerde levende overgrootvader Nikolaj. Hij stamt af van het Don Kozakkenvolk en vertelt hartverscheurende verhalen over de familie gedurende een periode van ruim 100 jaar. Landbouwgronden die zijn onteigend, een gedwongen verhuizing naar de stad waarbij de familie is gesplitst, vooral ook armoede en gebrek aan voedsel. Aleksandra, zijn dochter, wordt op 18-jarige leeftijd tewerkgesteld in de Duitse oorlogsindustrie en heeft hij nooit meer heeft teruggezien. Afgewisseld met hoofdstukken van de hedendaagse stad Loegansk, waar Kolja met zijn gezin woonde. Met gebruik van een opgenomen familiestamboom, Oekraïense symbolen en een authentieke literaire vorm waarin deze bijzondere familiegeschiedenis vorm krijgt. Debuutroman van Nederlands-Oekraïense schrijver (1989) en programmamaker die eerder 'De benen van Petrovski'* (2016) schreef. Lisa Weeda werd door de jury van de Volkskrant uitgeroepen tot literair talent van 2022.

Ted Hughes en Sylvia Plath vormen het beroemdste liefdespaar uit de moderne westerse literatuur. In Jij zegt het geeft Connie Palmen de in 1998 overleden Ted Hughes een stem. Ze laat hem terugkijken op zijn gepassioneerde huwelijk dat op 11 februari 1963 eindigt in de zelfmoord van zijn vrouw, en op zijn leven dat vanaf dat moment door deze dood wordt beheerst. In de talloze biografieën die van haar verschijnen krijgt zij de status van martelares, hij die van verrader en moordenaar, beschimpt door wildvreemden en aangeklaagd door mensen die hij als vriend beschouwde. Op ingetogen, scherpzinnige wijze beschrijft Palmen de gedachten, angsten en bezweringen van de bruidegom, en de diep tragische band met de vrouw die zijn leven zou bepalen. Jij zegt het is een aangrijpende roman over de liefde en de dood. Genomineerd voor de libris Literatuurprijs 2016

Als Adriana van Konijnenburg in 1899 op haar 24e haar eerste huwelijksaanzoek krijgt, weigert ze omdat ze de man niet ziet zitten. Als dochter van een succesvolle hotelier en reder die Noordwijk tot badplaats ontwikkelt, doet ze liefdadigheidswerk en leert zo visser Jacob (30) kennen. Ze worden verliefd, maar vanwege het grote standsverschil trouwt hij een ander. Na haar vaders dood zoekt een kelner uit een van zijn hotels toenadering. Als Hendrik haar ten huwelijk vraagt, weigert haar moeder toestemming, ook als Adriana zwanger raakt. Ze moet vertrekken, wordt onterfd en vestigt zich met Hendrik in Meppel, waar ze drie kinderen krijgt en ongelukkig is. Teruggekeerd naar Noordwijk hervindt ze zichzelf. Het ex-fotomodel is nu journaliste (1974) en debuteerde in 2001 met de spraakmakende non-fictietitel 'Heks'. Haar tweede roman wordt verfilmd. Deze derde is gebaseerd op het leven van haar overgrootmoeder. Het boeiende verhaal, om-en-om verteld door Adriana en Jacob, beschrijft erg goed de sociale kant van hun leven, met een levendig tijdsbeeld.

Na Kristallnacht 1938 besluiten de joodse ouders van Hannelore Klein uit Berlijn te emigreren. Met veel moeite krijgen ze een visum voor Cuba en vertrekken op 13 mei 1939, maar bij aankomst weigert Cuba de 937 joodse passagiers op te nemen. Als na wekenlang onderhandelen het schip moet terugkeren naar Europa, willen Frankrijk, België, Engeland en Nederland mensen opnemen. Het gezin Klein komt eerst terecht in Amsterdam, maar na de Duitse bezetting in Westerbork, tot juli 1942 vluchtelingenkamp voor Duitse joden dat valt onder Justitie. Daarna wordt het een nazi-kamp en vanaf 14 juli 1942 vinden er de beruchte dinsdagtransporten naar de vernietigingskampen plaats. Het gezin Klein gaat naar Auschwitz, Hannelore overleeft als enige. De auteur (1927-2015) schreef haar herinneringen in 1990 op om er vanaf te zijn, niet voor publicatie. Nu zijn ze gelukkig postuum alsnog uitgegeven. Goed geredigeerd, van noten, nawoord en familiefoto's voorzien door haar zoon, schrijver Arnon Grunberg, is dit boek moedig, ontroerend en belangrijk.